Seneng
Tetulung
Minggu esuk, warga RT 3 RW 1 Desa
Sawentar, padha nglumpuk ing ngarep omahe Pak Sukri, sesepuh ing Desa Sawentar.
Dina iki para warga arep nganakake gotong royong ndandani omahe Mbok Sumi,
warga Sawentar kono uga. Ora watara suwe Pak Sukri metu saka njero omah karo
manggul linggis lan nyangking arit. Pak Sukri uluk salam banjur ngajak warga
budhal menyang omahe Mbok Sumi.
Weruh tangga-tanggane padha teko, Mbok
Sumi ora kaget, jalaran seminggu kepungkur Mbok Sumi wis diomongi Pak Sukri menawa
ing dina iku para warga arep kerja bakti ndandani omahe. Wektu iku Mbok Sumi ya
wis nyetujoni. Mbok Sumi iku kalebu warga sing paling sepuh ing Sawentar kono.
Mbok Sumi wis jompo lan wis ora duwe sadulur maneh. Amarga saka iguh pratikele
Pak Sukri, kabeh kabutuhane Mbok Sumi disangga bebarengan dening warga kalebu
anggone padha arep ndandani omahe.
I.
Pilihen salah siji wangsulan sing bener!
1.
Dina Minggu esuk para warga nglumpuk ing
omahe pak Sukri jalaran .....
a. arep rapat ing bale kelurahan c. Arep ndandani omahe
Mbok Sumi
b. arep ndandani omahe Pak Sukri d. Arep kerja bakti mbangun
gerdhu
2.
Para warga anggone nglumpuk ing ngarepe
pak Sukri, jalaran Pak Sukri kuwi .....
a. dadi sesepuhe RT c. wonge
loman banget
b. dadi kepala desa d. wonge
sugih banget
3.
Apa sababe para warga kok gelem ndandani
omahe Mbok Sumi?
a. Jalaran Mbok Sumi jompo tur
mlarat. c. Jalaran oleh bantuwan
pemerintah.
b. Jalaran Mbok Sumi kuwi wonge
sugih d. Jalaran omahe Mbok Sumi
wis rubuh.
4.
Dina minggu para warga arep nganakake gotong
royong ndandani omahe Mbok Sumi. Gotong royong tegese .....
a. nyambut gawe b. Kerja bakti c. Tetulung d.
Rame-rame
5.
Mbok Sumi kelebu warga sing paling sepuh
ing Sawantar kono. Antonim sepuh yaiku .....
a. tuwo b. Enom c.
Ayu d. kuat
6.
Ukara ing ngisor iki sing unggah-unggahe
bener yaiku .....
a. Kula badhe mapan sare rumiyin. c. Kula bandhe mapan tilem
rumiyin.
b. Sakniki kula dereng kagungan
arta. d. Bapak mau wis
dakparingi obat.
7.
Nalika Bapak ...... aku ..... ing daleme
Pakdhe.
a. lunga; turu b. tindak; sare c. kesah; tilem d. tindak; turu
8.
Masak apa wae yen kakehan tangan rasane
mesthi ora bisa enak. Tembung kakehan tangan tegese .....
a. akeh sing nandangi c. Kakehan
olehe mbumboni
b. Kakehan sing ngicipi d. akeh wong
sing nyawang
9.
Para warga wis ..... anggone padha arep
ndandani dalan.
a. gedhe endase b. mateng rembunge c. lunyu ilate d. dawa ususe
10.
Wong kae sumbare kaya .....
a. manuk branjangan c. banyu
karo lenga
b. Wani ndilat wesi abang d. bantheng
ketaton
11.
Esuk-esuk kok wis nggodhong gedhang
daring, sajake kok katon .....
a. ngajak ngaso b. Kurang prayoga c. aras-arasen d. rada kemaruk
12.
Anggone nyambut gawe wis direwangi adus
keringet meksa durung cukup.
Tembung
adus keringet tegese .....
a. males nyambut gawe c. ora gelem
nyambut gawe
b. nyambut gawe rekasa d. kepingin
nyambut gawe
13.
Ing ngisor iki sing kalebu ukara tanggap
yaiku .....
a. Sari nutup lawang kamar . c. Pardi ngarang
tembang.
b. Terweluku dipakani kangkung. d. Naning maca geguritan.
14.
Ukara ing ngisor iki wenehana wasesa
supaya dadi ukara tanduk!
Supaya bijine apik bocah-bocah
..... gurune sing mulang.
a. diwulang b. diwuruki c.
nyetitekake d. dibedheki
15.
Aja seneng umuk, prayogane sing .....
asor wae!
a. sabar b. andhap c.
tata d. rukun
16.
Kowe ing kene aja ewuh ....., anggepen
kaya ing omahmu dhewe!
a. darana b. tingkah c.
pakerti d. pakewuh
17.
Yen ditulis nganggo aksara jawa .....
a. rujak cingur b. main dhadhu c. mikul kayu d. watak ala
18.
Kecik isine sawo, .....
Terusane parikan lucu ing dhuwur
yaiku .....
a. tuku pitik ing pasar Solo. c. rambut brinik
kaya gendruwo.
b. mangan wajik klethik loro. d. rambute pitik
durung kramas.
19.
Cacahe wanda saben-saben gatra jroning
tembang macapat diarani .....
a. guru gatra b. guru wanda c. guru wilangan d. guru lagu
20.
Ing ngisor iki sing kalebu tembang
macapat yaiku .....
a. pocung, pangkur, balabak c. wirangsron,
sinom, kinanthi
b. girisa, mijil, pangkur d. durma,
mijil, sinom
21.
Nindakake pagawean sarana kongkonan
diparibasakake .....
a. pilih-pilih tebu bongkeng. c. tulung menthung.
b. nabok nyilih tangan. d. ketapang
ngrangsang gunung.
22.
Ukara ing ngisor iki sing nggunakake
katrangan panggonan yaiku .....
a. Saben esuk Reni nyaponi kamare. c. Ibu nggoreng gedhang ing
pawon.
b. Mas Hadi wingi sore tuku sepatu.
d. Tini mengko sore arep
tuku bausastra.
23.
A: “..... sing nyilih bukumu?”
B: “Sing nyilih bukuku Hariyati.”
a. Kapan b. Sapa b.
Piro d. Ing
ngendi
24.
Ing ngisor iki sing kalebu ukara tanggap
yaiku .....
a. Pak Lurah maos majalah c. Sikile narti
ditambani Ibu.
b. Adhik lagi makani pitik d. Segane
dipangan kucing.
25.
Ing ngisor iki sing kalebu ukara tanduk
yaiku .....
a. Sarung disuwekake Adhik c. Dhik Anis ajar
nembang.
b. Bukumu isih disilih Hadi. d. Segane dipangan
kucing.
II.
Isenana titik-titik ing ngisor iki!
1.
Wong sing ketoke nulungi nanging malah
nyusahake diparibasakake .....
2.
Cacahe wanda saben sagatra jroning
tembang macapat diarani .....
3.
Gresik Surabaya, kalah dhisik aja
ngresula.
Unen-unen
ing dhuwur diarani .....
4.
Merga sing duwe omah sugih, mula
suguhane .....
5.
Putrane Pak Mantri saiki ngangsu kawruh
ing Malang.
Tembung
ngangsu kawruh tegese .....
6.
Gitarku digawa Mas Budi.
Yen
didadekake ukara tanguk .....
7.
Mikul kayu yen ditulis jawa yaiku .....
8.
Masyarakate katon guyup .......................,
negara katon ayem.
9.
Ukara tanduk ing basa Indonesia diarani
.....
10. Ani
karo Ayu iku bedane kaya .....
III.
Soal ing ngisor iki garapen manut
prentahe!
1.
Terangna apa sing diarani:
a. guru gatra
b. guru wilangan
c. guru lagu
2.
Ukara ing ngisor iki tulisen nganggo
aksara jawa!
a. Ing ngarsa sung tuladha.
b. Bocah bodho mung longa longo.
3.
Gawea ukara nganggo tembung “tata
krama”!
4.
Gawea ukara nganggo pola JWLK(papan)!
5.
Roning mlinjo, amergi sampun sayah sami
nyuwun .....
dra. Binti Munif
SDI Kyai AMin Surabaya
dra. Binti Munif
SDI Kyai AMin Surabaya